I. Vị trí địa lí và lãnh thổ
ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN LIÊN BANG NGA
- Diện tích lớn nhất thế giới (17,1 triệu km2). Lãnh thổ trải dài trên hai châu lục Á và Âu.
- Vị trí: Tiếp giáp với 14 nước, nhiều biển và đại dương.
- Đánh giá:
+ Thuận lợi: Tạo cho cảnh quan thiên nhiên đa dạng; Giao lưu và phát triển các ngành kinh tế, nhất là kinh tế biển.
+ Khó khăn: Bảo vệ an ninh - quốc phòng; quản lí và khai thác lãnh thổ.
Quang cảnh ở dãy núi U-ran
II. Điều kiện tự nhiên
Yếu tố tự nhiên
Đặc điểm
Đánh giá ảnh hưởng
Địa hình
Phía Tây
Phía Đông
- Đồng bằng Đông Âu.
- Đồng bằng Tây Xibia và các vùng trũng.
- Núi cao và sơn nguyên.
- Thuận lợi: Trồng cây lương thực, thực phẩm, chăn nuôi và phát triển kinh tế xã hội ở phía Tây.
- Khó khăn: Núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn ở phía Đông.
Khoáng sản
Giàu có và đa dạng bậc nhất thế giới: dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, sắt, vàng, kim cương,…
- Thuận lợi: Phát triển công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, năng lượng, luyện kim,...
- Khó khăn: phân bố chủ yếu ở vùng núi nên khó khai thác.
Khí hậu
- Phân hóa đa dạng.
- Chủ yếu là ôn đới (80%).
- Ngoài ra còn có khí hậu cận cực và cận nhiệt.
- Thuận lợi: Phát triển nền nông nghiệp ôn đới.
- Khó khăn: Khí hậu băng giá chiếm diện tích lớn.
Sông hồ
- Nhiều sông lớn: Vôn-ga, Ô-bi, Ê-nit-xây,…
- Hồ Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.
- Phát triển giao thông vận tải, thủy diện và du lịch.
- Đóng băng về mùa đông, lũ lụt đầu mùa hạ.
Rừng
Diện tích rừng đứng đầu thế giới, chủ yếu là rừng Tai-ga.
- Thuận lợi: Phát triển ngành lâm nghiệp, tạo ra nhiều cảnh quanh du lịch.
- Khó khăn: Quản lí, bảo vệ rừng.
Hồ Bai-can - Hồ nước ngọt sâu nhất thế giới
III. Dân cư và xã hội
1. Dân cư
DÂN SỐ LIÊN BANG NGA QUA CÁC NĂM (Đơn vị: Triệu người)
- Dân số đông: 146,8 triệu người (2017), đứng thứ 9 trên thế giới.
- Dân số có xu hướng giảm liên tục qua các năm.
- Có hơn 100 dân tộc, 80% là người Nga, ngoài ra còn có người Tác-ta, Chu-vát, Bát-xkia.
- Mật độ dân số trung bình thấp (8,4 người/km2), dân cư phân bố không đều.
- Tỉ lệ dân thành thị cao (70%).
Phân bố dân cư ở Liên bang Nga
2. Xã hội
- Là cường quốc văn hóa và khoa học:
+ Nhiều công trình kiến trúc nổi tiềng.
+ Nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị.
+ Nhiều nhà khoa học, tư tưởng tài ba.
- Trình độ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ 99%.
Trường đại học Tổng hợp Quốc gia Lô-mô-nô-xốp
Cung điện mùa hè Peterhof, Liên bang Nga
Nhà thờ thánh Basil - Kiến trúc độc đáo và đẹp nhất nước Nga
